Vandaag, 8 januari, in een nieuwe stijl namelijk. volgens de Gregoriaanse kalender vieren we Babinden – de dag van de vroedvrouwen.
Lange tijd in de menselijke geschiedenis waren vroedvrouwen de enige aanbieders van geboortezorg. Ze zijn echter ook een symbool van hulp bij de eerste opvoeding van de pasgeborene. Er zijn ook opvattingen dat verloskundigen van tevoren het geslacht van de baby zouden kunnen bepalen.
Vroeg in de ochtend van Babinden gieten vrouwen met kinderen van 1 tot 3 jaar oud water uit de kraan, doen er basilicum of geranium in, maken zeep en een nieuwe handdoek klaar. Daarna gaan ze naar het huis van de grootmoeder-vroedvrouw voor ritueel water geven en handen wassen. Water geven doe je in de tuin, op het gazon (om iets ergs te voorkomen) of op de trap. Bij het wassen gooit de grootmoeder water omhoog (zoveel druppels als er zijn, zoveel welvaart en gezondheid), springt op (zodat de kinderen behendig zijn). De moeder overhandigt de grootmoeder een shirt, sokken, canvas en een handdoek met stoom erin. De grootmoeder bindt het kind een martenichka van witte en rode draad en een munt vast en geeft het kind ook sokken en een shirt. Ze doen een beetje zout op de knie van het kind om te likken, zodat er gedurende het jaar geen wanorde ontstaat, of as, zodat de vroedvrouwen hem niet betrappen.
De grootmoeder gaat langs de huizen waar ze grootmoeder was en wast de kleintjes. Het brengt witte en rode wol, honing en gierst. De witte wol vertegenwoordigt een magische zegen voor het kind om vele jaren te leven, de rode – voor hem om gezond en blozend te zijn, de gierst – voor hem om mollig te zijn, de honing – voor hem om actief te zijn als de bij en zich te vermenigvuldigen menselijk ras. Na het baden zalft hij de kinderen met verse olie en honing. Zo ruikt ze de kleintjes. Met honing en zegen ruikt de grootmoeder ook de bruiden: “Mogen ze zoet zijn voor hun echtgenoten, zoals honing zoet is”. De grootmoeder-vroedvrouw dekt een feesttafel (bijvoorbeeld voor een bruiloft of doop) voor alle vrouwen die zij heeft verzorgd en nodigt hen uit voor een bezoek. Dochters en schoondochters dekken de tafel. Iedereen laat daar zijn geschenk achter: een vers brood, een kip, een taart, een fles wijn… Namen en gezangen hebben betrekking op het seksuele leven, de conceptie, de bevalling.
Op sommige plaatsen brandt de grootmoeder, versierd met een sliert hete pepers om haar nek, wierook met een tegel onder de vrouwenrokken, zodat ze er nog meer zullen baren. Er worden liedjes gezongen over familie, liefde, gelukkige moeders met een groot gezin. De grootmoeder zaait gierst op tafel zodat de vrouwen vruchtbaar zijn. Alleen vrouwen zitten aan het begin van de tafel. Pas later komen de mannen.
‘S Avonds gaat het ritueel verder met een ritueel bad van de grootmoeder-vroedvrouw, het wordt “reptiel” genoemd. Zoals zij de kinderen van de aanwezigen baadde, zo baden zij haar. Ze nemen haar mee naar buiten, zetten haar in een tweewieler, een slee of een grote rieten mand en slepen haar naar de rivier. De mannen zijn vermomd als ossen, met leren maskers en hoorns. Onderweg groeide de stoet. Bruiden willen een man ontmoeten, proberen hem uit te kleden en eisen losgeld. De mannen proberen niet te dicht bij de stoet te komen. Ten slotte draaien ze de mand met de grootmoeder de rivier in en geven haar een lekker bad of gieten gewoon een glas water over haar hoofd. Op de avond van de megdan is er een algemeen koor. Het feest eindigt voor het huis van de grootmoeder, ze sturen haar weg, dragen haar in hun armen, kussen haar hand en geven cadeautjes. Zo uiten zij hun dankbaarheid en liefde voor deze vrouw.
Als het op Babinden warm weer is en het ijs smelt, zal de oogst niet goed zijn. Als de zon schijnt, is het in februari ijzig. Het is prima als het sneeuwt of regent. Voorspelt de vruchtbaarheid gedurende het jaar.
Bron: Focus Agentschap
